"Wino Królów,
Król win"
- slowa te wypowiedzial Ludwik XIV, kiedy w 1712 roku, po raz
pierwszy spróbowal ten przewspanialy nektar, podczas wizyty
w Paryzu ksiecia wegierskiego Franciszka Rakoczi.
Winem tym zachwycaly sie Slawy róznych epok, takie jak
Rossini, Schubert czy Goethe.
A sam Voltaire oszolomiony tym napojem zadedykowal mu poemat -
"bursztynowy napój o lsniacym kolorze, snujacy po
duszy zlota nic, olsniewajac w niej najmistyczniejsze ze slów"...
Wina Tokaje pochodza z winnic
usytuowanych w pónocno-wschodniej czesci Wegier, w odlegosci
ok. 200 km od Budapesztu przy granicy ze Slowacja i Ukraina.Winnice
leza nad rzeka Bodrog i Tisza. Ich powierzchnia wynosi ok. 5 500
ha.
Dokumenty historyczne mówia o istnieniu winnic na tym terenie,
juz w 895 roku. Tokaj osiaga najwieksza slawe w XVI wieku, kiedy
to poeci wloscy tak o nim pisza - "wino Tokaj zawiera w sobie
prawdziwe zloto !"
Furmint
(70%) - szczep spotykany tylko na Wegrzech. Uprawiany od XVII
wieku. Jest uwazany za najlepszy szczep bialych gron. Daje winu
bardzo aromatyczny charakter oraz duza swiezosc podczas degustacji.
Harslevelu (25%) - uprawiany od XVIII wieku. Nazwa jego
pochodzi od specyficznej formy liscia, która posiada, przypominajacego
lisc lipy. Po Wegiersku "harslevelu" oznacza "lisc
lipy". Daje on winu wspanialego aromatu, bardzo charakterystycznego
zapachu miodu i kwitnacego kwiata lipy.
Muscat (5%) - nalezy do najstarszego szczepu na Swiecie.
Wystepuje w bardzo malej ilosci, jest czynnikiem dopelniajacym
ostateczna nute aromatyczna Tokaju.
Istnieje kilka rodzajów Tokaii :
- wina szczepowe pochodzace tylko z jednego rodzaju gron
- Tokaj Szamorodni pochodzi z gron pokrytych czesciowo
"szlachetna plesnia" i w zaleznosci od rocznika produkuje
sie Tokaje slodkie albo wytrawne.
- Tokaj Forditas nalezy do win szlachetnych, posiada podobny
aromat jak Aszu, w degustacji jest lzejszy i mniej slodki.
- Tokaj Aszu najslawniejszy na calym Swiecie - nazwany
przez Ludwika XIV "Królem Win"
Wedlug tradycji winobranie rozpoczyna
sie po 28 pazdziernika i moze trwac az do pojawienia sie pierwszych
sniegów. Chodzi o zebranie maksymalnej ilosci gron pokrytch
tak zwana "szlachetna plesnia". Te przejrzale
grona zawierajace maksymalna ilosc cukru, rozbija sie na jednolita,
bardzo slodka mase, która dodaje sie do bialego wytrawnego
wina stanowiacego podstawe Tokaju Aszu.
Ilosc skonfiturowanych gron mierzy sie 30-litrowymi wiadrami (25
kg). Po wegiersku nazywa sie je "puttonyos".
Wiadra gron Aszu dodaje sie do 136-litrowej barylki bialego wytrawnego
wina. Ilosc putonyos widnieje zawsze na etykietce. Tokaje Aszu
istnieja od 3 do 6. Istnieje równiez bardzo poszukiwany
eliksir tak zwana "Eszencia" o duzej koncentracji, otrzymana
tylko z gron Aszu.
Z 1000 kg gron Aszu otrzymuje sie tylko miedzy 20 a 50 litrów
Eszencia.
Obecnie Tokaje Aszu musza lezakowac
minimum dwa lata w beczkach i jeden rok w butelce, niezaleznie
od ilosci puttonyos.