WEGIERSKI TOKAJ

 

"VINUM REGUM REX VINORUM"

"Wino Królów, Król win" - slowa te wypowiedzial Ludwik XIV, kiedy w 1712 roku, po raz pierwszy spróbowal ten przewspanialy nektar, podczas wizyty w Paryzu ksiecia wegierskiego Franciszka Rakoczi.
Winem tym zachwycaly sie Slawy róznych epok, takie jak Rossini, Schubert czy Goethe.
A sam Voltaire oszolomiony tym napojem zadedykowal mu poemat -
"bursztynowy napój o lsniacym kolorze, snujacy po duszy zlota nic, olsniewajac w niej najmistyczniejsze ze slów"...

Wina Tokaje pochodza z winnic usytuowanych w pónocno-wschodniej czesci Wegier, w odlegosci ok. 200 km od Budapesztu przy granicy ze Slowacja i Ukraina.Winnice leza nad rzeka Bodrog i Tisza. Ich powierzchnia wynosi ok. 5 500 ha.
Dokumenty historyczne mówia o istnieniu winnic na tym terenie, juz w 895 roku. Tokaj osiaga najwieksza slawe w XVI wieku, kiedy to poeci wloscy tak o nim pisza - "wino Tokaj zawiera w sobie prawdziwe zloto !"

Tokaje produkuje sie z trzech rodzajów bialych winogron - szczepu Furmint, Harslevelu i Muscat.

Furmint (70%) - szczep spotykany tylko na Wegrzech. Uprawiany od XVII wieku. Jest uwazany za najlepszy szczep bialych gron. Daje winu bardzo aromatyczny charakter oraz duza swiezosc podczas degustacji.
Harslevelu (25%) - uprawiany od XVIII wieku. Nazwa jego pochodzi od specyficznej formy liscia, która posiada, przypominajacego lisc lipy. Po Wegiersku "harslevelu" oznacza "lisc lipy". Daje on winu wspanialego aromatu, bardzo charakterystycznego zapachu miodu i kwitnacego kwiata lipy.
Muscat (5%) - nalezy do najstarszego szczepu na Swiecie. Wystepuje w bardzo malej ilosci, jest czynnikiem dopelniajacym ostateczna nute aromatyczna Tokaju.


Istnieje kilka rodzajów Tokaii :
- wina szczepowe pochodzace tylko z jednego rodzaju gron
- Tokaj Szamorodni pochodzi z gron pokrytych czesciowo "szlachetna plesnia" i w zaleznosci od rocznika produkuje sie Tokaje slodkie albo wytrawne.
- Tokaj Forditas nalezy do win szlachetnych, posiada podobny aromat jak Aszu, w degustacji jest lzejszy i mniej slodki.
- Tokaj Aszu najslawniejszy na calym Swiecie - nazwany przez Ludwika XIV "Królem Win"

Produkcja Tokaju Aszu

Wedlug tradycji winobranie rozpoczyna sie po 28 pazdziernika i moze trwac az do pojawienia sie pierwszych sniegów. Chodzi o zebranie maksymalnej ilosci gron pokrytch tak zwana "szlachetna plesnia". Te przejrzale grona zawierajace maksymalna ilosc cukru, rozbija sie na jednolita, bardzo slodka mase, która dodaje sie do bialego wytrawnego wina stanowiacego podstawe Tokaju Aszu.
Ilosc skonfiturowanych gron mierzy sie 30-litrowymi wiadrami (25 kg). Po wegiersku nazywa sie je "puttonyos". Wiadra gron Aszu dodaje sie do 136-litrowej barylki bialego wytrawnego wina. Ilosc putonyos widnieje zawsze na etykietce. Tokaje Aszu istnieja od 3 do 6. Istnieje równiez bardzo poszukiwany eliksir tak zwana "Eszencia" o duzej koncentracji, otrzymana tylko z gron Aszu.
Z 1000 kg gron Aszu otrzymuje sie tylko miedzy 20 a 50 litrów Eszencia.

Ilosc puttonyos okresla poziom cukru w winie:
3 puttonyos - 60-90 g/l
4 puttonyos - 90-120 g/l
5 puttonyos - 120-150 g/l
6 puttonyos - 150-180 g/l
Eszencia - ponad 180 g/l

3 puttonyos Aszu - 75 kg gron Aszu do 136 l wina podstawowego
4 puttonyos Aszu - 100 kg gron Aszu do 136 l wina podstawowego
5 puttonyos Aszu - 125 kg gron Aszu do 136 l wina podstawowego
6 puttonyos Aszu - 150 kg gron Aszu do 136 l wina podstawowego

Obecnie Tokaje Aszu musza lezakowac minimum dwa lata w beczkach i jeden rok w butelce, niezaleznie od ilosci puttonyos.